Een klein, maar opmerkelijk trambedrijf

 

 

  

 

 

 

 

 

Op 16 oktober 1907 besloot de Gemeente Nijmegen om zelf de exploitatie van een toekomstig electrisch tramnet ter hand te nemen en nam daartoe op 18 juni 1910 de concessie van de Nijmeegsche Tramweg Maatschappij over. De Gemeente Tram Nijmegen was een feit.

 

Tramlijn 1, de stadslijn, verving vanaf 4 juni 1911 enerzijds de paardentram naar St. Anna en anderzijds tot Hengstdal een groot deel van de stoomtramlijn naar Berg en Dal.

 

Tramlijn 2, het bergspoor, verving vanaf 1 januari 1912 de stoomtramlijn naar Beek, maar liep vanaf Beek verder via een hellingrijk traject door Mooi Nederland naar Berg en Dal, waarbij de tram met een viaduct de eigen baan kruiste.

 

Tramlijn 3 verving vanaf 17 juni 1922 de stoomtram naar Neerbosch over het grootste deel van het traject.

 

De kolentramlijn liep vanaf de Waalkade bij de remise tot aan de gasfabriek bij het station.

 

In de Tweede Wereldoorlog heeft Nijmegen het zwaar te verduren gehad met het bombardament van 22 februari 1944 en als frontstad vanaf de luchtlandingen op 17 september 1944 tot aan de bevrijding. Dit heeft ook zijn weerslag gehad op het trambedrijf.

 

Na de oorlog heeft de tram nog menige hoogtijdag gekend, maar de gemeente besloot desondanks toch over te gaan op een trolley- en dieselbusbedrijf. Het einde kwam op 20 november 1955.

 

Hoewel......het einde? Sinds juni 2007 wordt er serieus gepland aan een nieuwe tramlijn in Nijmegen, waar behoefte is ontstaan aan hoogwaardig openbaar vervoer om één van de slechts bereikbare binnensteden van Nederland te ontlasten.............. Planning: 2020 - 2030.

 

 

 

Credits:

 

Als lid van de NVBS, de Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen, kan ik beschikken over alle documentatie van meer dan 40 jaren lidmaatschap.

Toch zou ik pagina's over de Gemeente Tram Nijmegen, buiten mijn eigen beperkte herinneringen, nooit hebben kunnen maken, zonder te steunen op twee, helaas inmiddels overleden, NVBS leden: Gerard Stoer, die uitgebreide artikelen over de GTN heeft geschreven en Eduard Bouwman die bijna elke meter GTN spoor heeft gefotografeerd !

 

 

 

Geraadpleegde literatuur.

 

- De Gemeente Tram Nijmegen

Streefland/Van Reen

Pirola 1986, ISBN 90 655 047 6

 

 

- Lijn 2 De geschiedenis van een bergspoor

Van Sluis

Tandem Felix 1997, ISBN 90 5750 0116

 

 

- Halte Novio

Wolf

Novio 2000, ISBN 90 76791 02 3

 

-Trams en tramlijnen - De electrische trams van Groningen, Arnhem en Nijmegen

Mulder, De Jong, Bouwman

Wyt 1971, ISBN 90 6007 562 5

 

 

- Goederenwagens van de Nederlandse tramwegen

Dijkers

Schuyt & Co 1996, ISBN 90 6097 404 2

 

 

- Op De Rails, maandblad van de NVBS (jaargang - nummer): 1992- 2, 1992- 3, 2005- 11, 2005- 12, 2006- 1.